آیا آمریکا در حال زوال است؟

بسیاری از منتقدان غرب چه شرقی و حتی چه غربی از زوال آمریکا و پیدایش قطب های جدید قدرت در عصر جدید سخن می گویند و حتی در خود آمریکا نیز این وضعیت به شکل گیری اندیشه هایی منجر شده که شاید ظهور ترامپ را بتوان یکی از تجلیات این گذاره و پاسخ به این بحران تلقی کرد. پیدایش قدرت های جدید اقتصادی همچون چین و کشورهای جنوب شرق آسیا در کنار بلوک های قدرت قدیمی تری که گاه نقش واسطه و میانجی را در فضای بین الملل بازی می کنند (مانند روسیه و اتحادیه اروپا) نقش کلیدی در شکلگیری این نظریه ایفا می کند. اما آیا به واقع قدرت آمریکا در حال زوال است؟

امشب در حال خواندن مقاله ای در خصوص گفتمان در اندیشه فوکو بودم. در این مقاله عبارت جالبی وجود داشت: گفتمان ها درباره موضوعات صحبت نکرده  و هویت موضوعات را تعیین نمی کنند. آنها سازنده موضوعات بوده و در فرآیند این سازندگی مداخلات خود را پنهان می دارند. اگر قدرت و زوال هر تمدنی را در قدرت و زوال گفتمان آن جستجو کنیم باید ببینیم گفتمان عصر آمریکایی که در زمان کلینتون مطرح شد آیا در حال زوال است یا همچنان به راه خود ادامه می دهد. به عنوان مثال همین چین آیا حامل اندیشه ای جدید در حوزه مدرنیته و نوسازی بوده؟ آیا مرزهای جدیدی از دانش را خلق کرده و یا دنباله رو دانش و روش تمدن غربی بوده و به نوعی در حال خلق جهانی متناظر با اندیشه های غربی است؟

تبدیل چین به یکی از قدرت های جهانی موضوعی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت اما چین بر مداری حرکت کرده که قبلا در اندیشه و تئوری تمدن مدرن غربی بدان راه رفته و به نوعی آن را آسفالت کرده است. ساخت مصنوعاتی همچون اپل در چین و یا حتی ظهور کارخانجات خودروسازی چینی در جهان و صنایع ارتباطی همچون هوآوی نیز دال بر استقلال فلسفی چین یا هر قدرت دیگر از مدرنیته نبوده و حتی مؤید این است که قدرت های نوظهور بر پا در جای پای تمدنی گذاشته اند که از قبل مسیر را روشن کرده است. بنابراین تا زمانی که هر قدرتی در این مسیر می رود سخن گفتن از آلترناتیوهای مدرنیته اگر ساده لوحانه و تا حدی احمقانه خواهد بود.